Eindwerk Psycho-oncologie 2016-2018: Wat kank’ermee? Helpende aspecten van experientieel-existentiele groepstherapie voor oncologische patiënten

In dit proefschrift gaan we op zoek naar helpende factoren van experiëntieel-existentiële groepstherapie bij oncologische patiënten en onderzoeken we wat precies heeft bijgedragen tot verandering in onze eerste groepstherapie.

We vertrokken hierbij van een protocol voor meaning centered groepstherapie voor mensen met gevorderde kanker, van Breitbart. In de experiëntieel- existentiële groepstherapie willen we de confrontatie met verschillende existentiële thema’s aangaan op een ervaringsgerichte manier, waarbij belevings- en emotionele componenten worden verwerkt in de opbouw van nieuwe zin en betekenis. Deze exploratieve studie werd uitgevoerd bij oncologische patiënten van het UZ Leuven.

We willen aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden analyseren of deze experiëntieel-existentiële psychotherapie een positief effect heeft op de deelnemers. Via patient reported outcome measures (PROM) zullen we kwantitatieve data verzamelen betreffende mogelijke verandering op vlak van psychologische problemen, zinbeleving, zelfcompassie en posttraumatische groei. Deze kwantitatieve gegevens worden verzameld via de Outcome Questionnaire, de zelfcompassieschaal, de Meaning of Life Questionnaire en de Posttraumatische Stressindex. Tegelijk verzamelen we kwalitatieve feedback over wat patiënten als helpend ervaren in deze groepstherapie, en wat voor hen eerder storend is. We peilen ook naar belemmerende factoren in de groepstherapie. We gebruikten de sessiebeoordelingsvragenlijsten en het cliëntveranderingsinterview om kwalitatieve gegevens te verzamelen. De resultaten van de vragenlijsten werden via de Leeds Reliable Change Inventory getest op betrouwbare verandering. De groep telde zeven deelnemers, waarvan er vijf bij de studie werden betrokken. De groepstherapie bestond uit acht wekelijkse sessies, waarin op een ervaringsgerichte manier naar existentiële vragen werd gekeken.

We zien het meest verandering op vlak van ervaren zingeving. De psychologische stress wordt niet groter, maar blijft aanwezig, gezien de blijvende druk die kanker met zich meebrengt. Innerlijke veranderingen worden door groepsleden als meest belangrijk beschouwd. Ook ervaren zingeving wordt als een belangrijke veranderingsfactor gezien. Door het experiëntieel karakter van de therapie worden onderliggende problemen duidelijker zichtbaar. Bovendien gaven alle patiënten aan dat het ervaren van bondgenootschap erg ondersteunend was in hun ziekteproces. Dit alles pleit voor verdere verspreiding van deze nieuwe therapievorm in Vlaanderen.