U bent hier

Eindwerk psycho-oncologie 2016-2018: 'Op zoek naar een nieuw evenwicht'. Hoe beleven ouders van een kind met kanker het opvoeden?

Naast de gevolgen van kinderkanker voor de individuele gezinsleden en voor het gezin als geheel is er weinig onderzoek naar de gevolgen voor de opvoeding. Ouders van een kind met kanker worden geconfronteerd met enorme zorgen om hun kind, de angst om hun kind te verliezen, grote veranderingen in hun gezinsleven, … Daarnaast blijven ze instaan voor de opvoeding van hun kind. Met dit onderzoek willen we nagaan hoe zij dit beleven en trachten we zorgverleners inzicht te bieden hoe ouders hiermee omgaan.

Onderzoeksopzet

Met een kwalitatief onderzoek willen we recht doen aan de individuele verhalen van de ouders. We maken hiervoor gebruik van de biografische methode, waarbij ouders via interviews bevraagd worden naar hun beleving van het opvoeden. Aan het onderzoek namen 8 ouders deel: 6 moeders en 2 vaders van in totaal 7 verschillende kinderen. Eén kind was nog in behandeling, drie kinderen zaten nog in de onderhoudsfase en drie kinderen hadden hun behandeling achter de rug en kwamen enkel nog op controle.

Resultaten

Er vonden 16 interviews plaats, twee per ouder. Na transcriptie en codering voerden we een horizontale analyse uit, waarbij we de interviews onderling vergeleken om tot gemeenschappelijke concepten te komen. Dit resulteerde in 4 thema’s: visie op opvoeden, streng zijn versus toelaten, beschermend zijn, broers en zussen.

Alle ouders geven aan dat hun prioriteiten veranderd zijn in het licht van de ziekte, net als hun toekomstbeeld voor hun kind. Gezondheid wordt veel belangrijker. De normen en waarden, die ze doorgeven via de opvoeding, veranderen echter niet. De hechte relatie met hun kind maakt wel dat ze de opvoeding anders aanpakken, ze proberen mee te evolueren met hun kind en zijn op zoek naar een evenwicht in hun opvoeding.

Ook wat betreft het streng zijn en toelaten, zijn ouders op zoek naar een nieuw evenwicht. Er wordt in eerste instantie meer toegegeven omdat ze willen dat hun kind zich goed voelt. Een aantal regels in de opvoeding worden losser gehanteerd en minder belangrijk geacht, omdat ouders bang zijn dat hun kind kan overlijden. Door hun schuldgevoel laten ze het kind meer toe. Na verloop van tijd, als de behandeling goed verloopt en er meer ruimte komt, trachten ouders dit opnieuw op te nemen en een evenwicht hierin te vinden.

Door alle zorgen zijn ouders heel beschermend naar hun kind(eren) toe. De angst voor herval en de zeer hechte band met hun kind maar ook de restricties van de behandeling zorgen ervoor dat ouders veel bezorgder zijn dan voordien. Ze zijn zich hier bewust van en ze proberen deze beschermende houding los te laten, maar dat is niet eenvoudig.

Broers en zussen krijgen tijdens de periode van diagnose en behandeling weinig aandacht. De meeste ouders beseffen dit en zijn zoekend naar de beste manier om hiermee om te gaan. De opvoeding van andere kinderen in het gezin wordt sterk beïnvloed en door de afwezigheid van hun ouders. Ook hier gaan ouders op zoek naar een evenwicht tussen enerzijds aandacht voor het zieke kind en de andere kinderen en anderzijds de aanpak van beide.

Klinische, maatschappelijke en/of wetenschappelijke relevantie

Met dit eindwerk willen we zorgverleners van kinderen met kanker inzicht bieden in de beleving van de ouders. Zorgverleners en (gezinnen van) patiënten bewegen zich in gedeeltelijk verschillende werelden. De wereld van degene die verzorgd wordt en de wereld van degene die verzorgen. Om dichter bij elkaar te komen, is er begrip nodig voor elkaar. Dit kan men bereiken door het brengen van het verhaal van de ouder. Dankzij de ‘verhalende communicatie’ komt er eenheid en betekenis tot stand, wat ons helpt om elkaar te begrijpen. Dankzij de verhalen van de ouders kunnen zorgverleners een glimp opvangen van de wereld van de ouders, hun ervaringen. Hierdoor kunnen zorgverleners meer begrip voor hen opbrengen, zich meer inleven en de ondersteuning beter afstemmen op de specifieke noden van elke ouder.

 

Auteur: 
Kleo Dubois
X

Op de hoogte blijven van ons nieuws, onze artikels en opleidingen? Schrijf je snel in voor onze nieuwsbrief!