Lentesymposium VHYP: Bewustzijnsverandering onder de loep - Hypnose, dissociatie en meditatie in de medische en psychotherapeutische praktijk
Datum:
25/05/2018 - 09:30 tot 17:00
Discipline:
Arts, Assistent in de psychologie, Beleidsmedewerker, Coach, Coördinator, Datamanager, Diëtist, Docent, Ergotherapeut, Gezinswetenschapper, HR medewerker, Kinesist, Oncologisch voetverzorger, Onderzoeker, Pastoraal werker, Psycholoog, Schoonheidsspecialist, Seksuoloog, Sociaal werker, Student, Verpleegkundig specialist, Verpleegkundige algemeen, Verzorgende/Zorgkundige, Vrijwilliger, Vrijzinnig humanistisch consulent, Andere
Prijs:
150
Programma:
In een eerste keynote presentatie zal dr Nicole Ruysschaert (voormalig voorzitter van de European Society for Hypnosis) de toenemende belangstelling bespreken die er vanuit diverse bewustzijnstoestanden voor hypnose is: coma, bewustzijn tijdens narcose, locked-in syndroom, ‘altered’state of consciousness, bewustzijnsverruiming. Hypnose, als bijzondere toestand van het bewustzijn, blijkt nuttig om psychiatrische symptomen te modelleren of bestuderen. Onderzoekers en clinici vinden elkaar steeds beter in een verder doorgedreven studie van allerlei hersenprocessen met behulp van geavanceerde neuro-imaginatieve technieken zoals fMRI scanners, PET scans, kwantitatieve EEG-toestellen, enz. Zo wordt er steeds meer inzicht verkregen, stapje per stapje, in het fascinerend menselijk brein, in diverse zones en neuronale netwerken, zoals het default mode netwerk en de executive control netwerken. Wie met hypnose werkt, is sterk vertrouwd met de hypnotische trance en allerlei hypnotische fenomenen, klinische effecten, en de kracht van imaginatie en suggesties op ervaringen. De vraag hoe dit kan, of het echt werkt kan steeds beter beantwoord worden. Kernvragen die in dit eerste betoog zullen behandeld worden, zijn: Wat verandert er in de hersenen onder invloed van hypnose? Wat is het effect van verschillende inducties en suggesties? Is er een samenhang tussen imaginatie en onderliggende hersenprocessen? Zijn er bepaalde zones of netwerken die meer of minder actief zijn in hypnose? Verbetert het leervermogen onder hypnose? Waarom zou hypnose nuttig zijn bij de voorbereiding van sportprestaties en rehabilitatie? Kan hypnose helpen bij het oplossen van cognitieve problemen na schedeltrauma of bij dementie? En nog: voor welke probleemgebieden of klachten kan hypnose ingezet worden en is daar wetenschappelijk bewijs voor?
In de tweede keynote presentatie zal prof dr Eric Vermetten (Universiteit Leiden, Centraal Militair Hospitaal Utrecht en Arq Psychotrauma Expert Group) dissociatie inleiden als een manifestatie van de afwezigheid van de normale integratieve functie van het bewustzijn. Dissociatie is een aspect van de hypnotische fenomenologie en heeft een sterke relatie tot trauma en psychodynamisch conflict. Prof dr Vermetten zal het belang van hypnose bespreken voor het concept dissociatie in de Freudiaanse versus de Janetiaanse visie. Ook het onderscheid tussen primaire, secundaire en tertiaire dissociatie is van belang op de klinische psychopathologie. Voor velen blijft het immers lastig om dissociatie te onderscheiden van psychose. Dit betoog zal aantonen dat kennis over hypnose bijzonder hulpzaam is voor het herkennen van dissociatieve fenomenen. Naast de dissociatieve stoornissen is er in de DSM-5 een dissociatief subtype van de PTSS opgenomen. Dit biedt ruimte om binnen de psychotraumatologie nuancering te maken tussen traumagerelateerde derealisatie en depersonalisatie; wat ontegensprekelijk implicaties heeft voor de klinische praktijk.
In een derde en laatste keynote zal dr Erik de Soir, vanuit zijn achtergrond als hulpverlener (brandweerman/ambulancier) op het terrein, maar ook vanuit zijn ervaring als psychotraumatoloog en boeddhistische meditatieleraar een analyse maken van de geestelijke en lichamelijke processen die kunnen worden beïnvloed door beroep te doen op de creativiteit en het voorstellingsvermogen van de 'mediterende cliënt'. Hij zal onder meer 'terreinhypnose', op basis van zijn ervaringen als 'brandweereekhoorn' (lees: de brandweerman/ambulancier die het zwaargewonde slachtoffer psychisch begeleidt tijdens de hulpverlening) , als de meditatie met oorlogsveteranen en misbruik slachtoffers gebruiken als inspirerende casuïstiek. De beschikbare data uit de geschiedenis, de fenomenologie en de neuropsychologie laten gelijkenissen zien tussen toestanden van meditatie en hypnose.
Hypnose is in principe bedoeld voor een pragmatische aanpak met een medisch en/of psychotherapeutisch doel, terwijl aan het gebruik van meditatie vaak ook nog filosofische en existentiële beschouwingen kleven.
Het eerste gedeelte van dit lentesymposium zal worden afgesloten met een panelgesprek tussen de sprekers en de zaal.
In een tweede namiddag gedeelte, zullen drie workshops dieper ingaan op enkele speciale facetten van hypnose en/of meditatie en/of dissociatie.
Gedurende een eerste workshop, onder leiding van dr Nicole Ruysschaert, zal dieper worden ingegaan op het suggestief werk bij pijnbeïnvloeding. In het werken met pijn worden, naast de gewenste suggesties, ook erg vaak ongewenste suggesties meegegeven die een krachtige (negatieve) invloed kunnen hebben op het welbevinden van de patiënt en die soms de wortel vormen van resistente problemen. Patiënten in een medische setting, met acute en chronische pijn, zitten vaak in een 'negatieve trance'. De kunst is om hen via gepaste suggesties meer positieve ervaringen te bieden.
Een tweede workshop zal, voor de eerste keer in ons land, de gelijkenissen en verschillen tussen hypnose en meditatie in beeld brengen door beroep te doen op de NeXuS 10 (apparaat voor bio/neurofeedback). In een eerste stuk zal Nicole Vandeweghe een korte inleiding geven over bio/neurofeedback en in een tweede stuk zullen twee deelnemers, onder leiding van dr Erik de Soir, respectievelijk een loving-kindness meditatie en een hypnosesessie ervaren terwijl de NeXuS 10 hun parameters in beeld brengt. In een nabespreking zullen de deelnemers tekst en uitleg bij de verschillende metingen krijgen zodat er een perspectief ontstaat om dit in te passen in de klinische praktijk.
Een derde workshop zal, althans gedeeltelijk, in het Engels verlopen. In 'Clinical Virtual Reality to Manage Pain and Anxiety in Medical Procedures', zullen dr Diane Jooris en dr Tania Mahler, de nodig backgrond leveren om 'Virtual Reality' (VR) te gebruiken in medische settings. Verschillende wetenschappelijke studies die werkten met VR in de aanpak van angst en pijn zullen worden voorgesteld. VR wordt stilaan het medium bij uitstek om meer en beter te kunnen communiceren met patiënten in een medische setting.
Deze resultaten uit de workshops zullen, voorafgaand aan de afronding van het symposium, worden meegedeeld aan in een afsluitende plenaire sessie. Het lentesymposium wordt afgerond met een receptie die wordt gevolgd door de Algemene Ledenvergadering van de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Hypnose (www.vhyp.be)
Inschrijven voor het lentesymposium kan hier
Betalingsinformatie:
leden betalen 85€